Ai trong chúng ta đều có lòng tự trọng và giới hạn riêng. Khi người khác vượt quá sự giới hạn này, chúng ta sẽ cảm thấy bị tổn thương hay tự ái. Vậy tự ái là gì? Tính dễ tự ái ảnh hưởng thế nào trong công việc? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé.

Tự ái là gì?

Tự ái là cảm giác tổn thương về lòng tự trọng khi một người cảm thấy bị xúc phạm, coi thường hay chỉ trích, dù bằng lời nói hay hành động. Mức độ tự ái phụ thuộc vào cảm nhận và cách nhìn nhận của mỗi người, do đó có thể biểu hiện ở những mức độ khác nhau. Thường thì, tự ái đi kèm với những cảm xúc như tức giận, xấu hổ hoặc buồn bã, vì người ta cảm thấy bị coi rẻ hoặc thiếu tôn trọng về mặt cá nhân.

Dù là một phản ứng tự nhiên, tự ái lại mang tính tiêu cực, và nếu không được kiểm soát, nó có thể dẫn đến những phản ứng thái quá hoặc mất kiểm soát. Hệ quả là những xung đột không đáng có, làm tổn thương các mối quan hệ, thậm chí tạo ra rạn nứt trong những giao tiếp xã hội tưởng chừng đơn giản.

Biểu hiện của người dễ tự ái

Tự ái là một phản ứng tự nhiên có ở mọi người. Tuy nhiên, sẽ có một số cá nhân nhạy cảm và thường dễ bị tự ái bởi lời nói, hành động của người khác. Sau đây là một số biểu hiện của một người dễ tự ái:

1.   Dễ mất bình tĩnh khi bị phản bác

Khi bạn thấy một người khó chấp nhận những ý kiến trái chiều hoặc sự không đồng tình, đó là một trong những dấu hiệu của người dễ tự ái. Họ có thể trở nên mất tình bĩnh, tức giận khiến bầu không khí căng thẳng hoặc thậm chí phủ nhận hoàn toàn những lời phản bác dù đó là đúng hay sai.

2.   Dễ cảm thấy xấu hổ, mặc cảm

Cảm giác tự ái thường kèm theo sự xấu hổ và mặc cảm, chính vì thế, nếu bạn nhận thấy một người hay có những cảm xúc này thì họ là người dễ tự ái. Họ cảm thấy bản thân mình không đủ tốt, cho rằng bản thân không được người khác đánh giá cao.

3.   Cảnh giác, bảo vệ bản thân một cách thái quá

Người dễ tự ái là người có lòng tự trọng cao, họ không cho phép ai xúc phạm hay hạ thấp lòng tự tôn của họ. Vì thế, người dễ tự ái có xu hướng đề cao bản thân, cố gắng bảo vệ lòng tự trọng của mình bằng cách phản ứng mạnh mẽ với những lời nói, hành động có khả năng không đúng ý họ.

4.   Thường xuyên tìm kiếm sự công nhận

Người dễ tự ái thường có xu hướng muốn được công nhận và nhận được lời khen ngợi từ người khác. Khi đó, họ cảm thấy bản thân có giá trị, được tôn trọng và đề cao. Nếu không, họ dễ cảm thấy bị bỏ rơi hoặc tổn thương, tự ái.

Làm thế nào để kiểm soát cảm giác tự ái trong công việc?

Bất kỳ ai trong chúng ta cũng có thể gặp phải những tình huống khiến bản thân cảm thấy tự ái, đặc biệt là trong công việc. Cảm xúc này nếu không được kiểm soát tốt có thể ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu quả công việc và các mối quan hệ xung quanh. Sau đây là một số gợi ý để bạn có thể tránh cảm giác tự ái trong khi làm việc:

1.   Mở rộng sự tập trung, chấp nhận đổi mới

Dù bạn đang trong vai trò người lãnh đạo hay người đóng góp trong đội nhóm, bạn hãy nên ghi nhớ rằng mỗi thành viên trong đội nhóm của bạn đều có thể mang lại sự đóng góp về những góc nhìn độc đáo, sáng tạo giúp thúc đẩy sự đổi mới và cải tiến cho công việc. Thay vì chỉ tập trung làm nổi bật thành tích cá nhân, bạn nên cân nhắc cân nhắc đến sự đóng góp của mọi thành viên trong đội nhóm.

Bằng cách trân trọng và suy ngẫm về những đóng góp từ những người xung quanh, bạn sẽ tạo ra một môi trường làm việc mà mọi người đều cảm thấy ý kiến của bản thân được tôn trọng và có sự ảnh hưởng đến sự thành công của công ty.

2.   Yêu cầu phản hồi hữu ích

Hãy chủ động tìm đến người khác yêu cầu được phản hồi về công việc mình, chẳng hạn như sau một bài thuyết trình hay dự án nào đó, bạn có thể nhờ đồng nghiệp, leader cho lời nhận xét. Khi đó, hãy lắng nghe và đón nhận những lời nhận xét đó, đừng để cái tôi của mình cản trở. Như thế, bạn có thể hiểu rõ hơn bản thân, năng lực và những lỗi sai bản thân mắc phải. Sau đó, bạn có thể dành thời gian suy ngẫm điểm mạnh, điểm yếu của bản thân, làm thế nào để tiếp tục phát triển hơn.

Tuy không phải lời nhận xét nào cũng nhẹ nhàng, có thể khiến bạn cảm thấy tự ái, tổn thương, nhưng hãy cố gắng nghĩ một cách tích cực rằng những lời nói đó đang giúp bạn trở nên tốt hơn.